Sau đây là danh sách 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2015.

1. Thủ tướng Chính phủ gặp mặt các nhà khoa học không chuyên nghiệp và nhà khoa học trẻ.

Ngày 12/5/2015, tại Hà Nội, lần đầu tiên Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức buổi “gặp mặt các nhà sáng chế không chuyên nghiệp tiêu biểu năm 2015”. 63 nhà sáng chế không chuyên nghiệp, đại biểu tiêu biểu của phong trào quần chúng nhân dân sáng tạo được tôn vinh, tham gia vào chương trình.

Tiếp đó, ngày 11/9/2015, tại Hà Nội, Bộ KH&CN tổ chức buổi “Gặp mặt các nhà khoa học trẻ tiêu biểu năm 2015”. Gần 70 nhà khoa học trẻ trên cả nước đã tham dự sự kiện lần đầu tiên được tổ chức này.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự cả hai cuộc gặp mặt trên. Điều đó khẳng định sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Đảng và Nhà nước đối với các nhà khoa học không chuyên nghiệp và nhà khoa học trẻ. Đồng thời đây là dịp để các nhà khoa học không chuyên nghiệp và nhà khoa học trẻ báo cáo kết quả hoạt động, thành tựu nghiên cứu của mình, đồng thời kiến nghị với Đảng và Nhà nước những cơ chế, chính sách phù hợp để họ có thể đóng góp nhiều hơn cho đất nước và nền khoa học.

2. Ngày hội Khởi nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2015.

Từ 15-17/5/2015, Bộ KH&CN tổ chức Ngày hội Khởi nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2015. Ngày hội lần đầu được tổ chức đã thu hút hơn 1000 lượt đại biểu là cán bộ quản lý, các nhà khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp; thu hút hơn 50 các nhà đầu tư, trong đó có 20 nhà đầu tư trong nước và 30 quỹ đầu tư mạo hiểm và các cơ sở ươm tạo nổi tiếng trên thế giới. Đặc biệt, có hơn 50 doanh nghiệp khởi nghiệp KH&CN tham gia triển lãm sản phẩm và kết nối đầu tư.

3. Khánh thành Trung tâm nghiên cứu, chuyển giao và giám định công nghệ cao tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Trung tâm nghiên cứu,chuyển giao và giám định công nghệ là khu phức hợp liên thông về khoa học – công nghệ lớn nhất cả nước, đáp ứng chỗ làm việc cho hơn 200 nhà khoa học, có thể liên kết chặt chẽ với các nhà khoa học, các viện, trường, phòng nghiên cứu khác trong nước và quốc tế.

4. Lần đầu tiên ghép thận thành công từ người cho tim ngừng đập.

Ngày 18/6/2015, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) đã ghép thận cho hai người bệnh suy thận mãn tính giai đoạn cuối thành công với nguồn tạng từ người cho tim ngừng đập, máu ngưng toàn hoàn. Đây cũng là kết quả của đề tài KH&CN cấp Nhà nước “Nghiên cứu triển khai ghép thận từ người cho tim ngừng đập”, mã số KC.10.28/11-15  do PGS.TS Nguyễn Trường Sơn làm chủ nhiệm.Thành công này đem lại hy vọng cho hàng trăm bệnh nhân mắc phải.

5. Cấu kiện ghép bảo vệ bờ sông, hồ và đê biển.

Giải pháp “cấu kiện ghép bảo vệ bờ sông, hồ và đê biển” của Công ty TNHH Nhà nước MTV thoát nước và phát triển đô thị tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được Tổng cục Thủy Lợi (Bộ NN&PTNT) quyết định công nhận tiến bộ kỹ thuật công nghệ mới và cho phép áp dụng trên phạm vi cả nước.(QĐ số 299/QĐ-TCTL-KHCN ngày 5.5.2015).

6. Bắn trình diễn thành công vũ khí mới.

Sáng ngày 18/9/2015, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng tổ chức bắn trình diễn thành công vũ khí mới. Đây là sản phẩm của Đề án KC.NQ06 và một số nhiệm vụ độc lập cấp Bộ Quốc phòng do Tổng cục chủ trì nghiên cứu, thiết kế và chế thử.

7. Việt Nam vào top 3 ASEAN về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới kết hợp với Đại học Cornell (Hoa Kỳ) và Học viện Kinh doanh INSEAD (Pháp) công bố Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu 2015. Trong đó, Việt Nam đứng thứ 52/141 nền kinh tế, tăng 19 bậc so với năm ngoái.Đây là bước tăng ngoạn mục của Việt Nam nhờ đầu tư cho phát triển KH và CN trong năm vừa qua.

Tại khu vực Đông Nam Á, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam xếp thứ 3 sau Singapore (số 7 trong nhóm dẫn đầu) và Malaysia (số 32) và xếp trên Thái Lan (số 55).

8. UNESCO công nhận hai Trung tâm quốc tế về Toán học và Vật lý của Việt Nam là trung tâm hạng hai.

Kỳ họp lần thứ 38 của Đại hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) tháng 11/2015 đã thông qua việc thành lập Trung tâm Toán học, Vật lý là Trung tâm dạng 2 được UNESCO bảo trợ.

9. Nhà khoa học nữ Việt Nam đầu tiên nhận giải thưởng L’Oréal UNESCO.

Ngày 18/3/2015, tại trụ sở UNSECO ở Thủ đô Pa-ri (Pháp), nữ Tiến sỹ Trần Hà Liên Phương, Giảng viên Khoa Kỹ thuật Y sinh trường Đại học Quốc tế thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã vinh dự được nhận giải thưởng “Nhà khoa học trẻ tài năng của thế giới” do Quỹ L’Oréal-UNESCO (Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học) trao tặng cho công trình nghiên cứu điều trị ung thư.

10. Hội thảo khoa học quốc tế kỷ niệm 250 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765-2015).

Ngày 8/8/2015 tại Hà Nội,Viện hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức hội thảo quốc tế kỉ niệm 250 năm sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765-2015) với chủ đề "Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du- Di sản và các giá trị xuyên thời đại".Hội thảo còn là dịp mở rộng giao lưu,quảng bá các giá trị tinh hoa của văn học cổ điển Việt Nam,văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế.

Tin và ảnh: Đồng Xuân Thụ