Sau khi Dân Việt đăng bài “Mê mẩn vườn treo rau sạch thông minh dành cho nhà chật", rất nhiều bạn đọc bày tỏ mong muốn được sở hữu vườn rau như thế này. Nhằm đáp ứng nhu cầu của đông đảo người yêu thích trồng trọt, chúng tôi đã gặp lại tác giả của mô hình này là TS Nguyễn Văn Quy để nghe anh hướng dẫn chi tiết cách làm vườn treo rau sạch.

TS Nguyễn Văn Quy hướng dẫn sử dụng vải bạt chất liệu nilon để làm hệ thống trồng của vườn treo.

Anh Quy cho biết, để có rau sạch sử dụng hàng ngày bằng mô hình vườn treo thông minh này cần thực hiện những công đoạn sau:

- Sử dụng vải bạt chất liệu nilon làm hệ thống trồng: Số vải cần sử dụng tùy theo nhu cầu về diện tích vườn. Thông thường vườn có bề ngang 1m, cao 1,5m. Nếu làm vườn treo 2 mặt thì sử dụng 3 tấm vải bạt trải chồng lên nhau rồi cắt hai bên để may thành những túi trồng thẳng hàng, mỗi túi có kích thước 10x12cm, mỗi mặt may 100 túi trồng. Nếu làm vườn treo 1 mặt thì chỉ may túi trồng ở một bên.

Vườn treo trong ảnh sử dụng vải bạt nilon được thiết kế 2 mặt để trồng rau.

- Treo vườn lên giàn treo: Giàn treo có thể làm bằng sắt hoặc gỗ. Treo vườn cách mặt đất khoảng từ 30-40cm. Nếu muốn vườn đẹp và chắc chắn thì làm khung sắt có giá đỡ để dựng vườn gần như thẳng đứng.

Thanh sắt lớn dùng làm giá đỡ để treo vườn treo lên.

- Lắp đặt hệ thống ống tưới: Sử dụng một ống nước nhỏ bằng nhôm khoan các lỗ thẳng hàng với các hàng túi trồng rồi đặt ngầm vào trong đỉnh của hệ thống trồng. Phía dưới chân hệ thống trồng đặt một ống nhựa kích thước lớn để thu hồi nước nhằm đưa toàn bộ nước chảy từ trên hệ thống trồng xuống vào một xô chứa nước đặt phía dưới.

Ống nước nhỏ bằng nhôm khoan các lỗ thẳng hàng với các hàng túi trồng được đặt ngầm vào trong đỉnh của hệ thống trồng.

- Lắp đặt hệ thống bơm và đồng hồ hẹn giờ: Hệ thống bơm được sử dụng để cung cấp nước và chất dinh dưỡng cho vườn là các loại bơm dùng cho bể cá nhãn hiệu AP3100. Bơm này công suất rất nhỏ và tiết kiệm điện. Bơm này sẽ đưa nước và chất dinh dưỡng từ xô nước đặt phía dưới vườn treo lên hệ thống ống tưới cung cấp cho các túi trồng. Sử dụng đồng hồ hẹn giờ loại cơ kết nối với hệ thống bơm và nguồn điện.

 Ống nhựa kích thước lớn đặt dưới chân hệ thống trồng để thu hồi nước.

Hệ thống bơm được sử dụng là các loại bơm dùng cho bể cá nhãn hiệu AP3100; đồng hồ hẹn giờ là đồng hồ loại cơ kết nối với hệ thống bơm và nguồn điện.

- Bỏ giá thể vào các túi trồng: Sau khi hoàn tất các công đoạn trên, tiến hành bỏ giá thể gồm mùn dừa và vỏ trấu vào các túi trồng rồi nén chặt. Vỏ trấu sử dụng phải được đốt trong điều kiện không có không khí để tạo thành than hoạt tính. Hai nguyên liệu này trộn với nhau theo tỷ lệ 1:1, để trồng 1 vườn treo cần khoảng 1kg giá thể.

- Gieo hạt giống: Hạt giống được ngâm ủ 2 sôi 3 lạnh trong vòng 1 ngày đêm rồi lấy ra gieo trực tiếp vào các túi trồng, mỗi túi trồng gieo 2 hạt giống. Cũng có thể gieo giống từ những khay bên ngoài thành những cây con, sau khi cây đạt 3-4 lá thì trồng vào các túi trồng. Để cây sinh trưởng tốt nên trồng vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.

Rau diếp cá trồng tại vườn treo thông minh

- Kỹ thuật tưới: Thời gian đầu sau khi gieo hạt giống chỉ cần tưới nước không chứa chất dinh dưỡng. Thời gian này cài đặt đồng hồ hẹn giờ cho bơm nước tự động mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 5-10 phút, để hạt giống nảy mầm và cây sinh trưởng. Khi cây có từ 1-2 lá thật (tương đương 7-10 ngày tuổi) mới tiến hành cung cấp dinh dưỡng cho cây. Lúc này hòa dung dịch vi lượng và đa lượng (mua sẵn) với nước theo tỷ lệ 1:200 (50ml dung dịch hòa với 10 lít nước). Sau đó cài bơm nước với đồng hồ hẹn giờ để bơm tự động cung cấp nước và dinh dưỡng đã hòa sẵn trong xô chứa cho rau mỗi ngày từ 3-4 lần, mỗi lần từ 5-10 phút, theo phương pháp thủy canh hồi lưu.

- Kiểm tra xô chứa nước: Trong điều kiện thời tiết mát mẻ thì 1 tuần phải kiểm tra dung dịch tại xô chứa nước 1 lần, khi cạn thì phải bổ sung. Mùa nắng nóng thì khoảng 4 ngày kiểm tra xô chứa nước 1 lần. Trong trường hợp mất điện cần lấy dung dịch từ xô chứa tưới trực tiếp vào các túi trồng bằng tay.  

Dung dịch vi lượng và đa lượng dùng để cung cấp dinh dưỡng cho vườn rau.

- Thu hoạch: Đối với rau ăn lá thì từ khi trồng đến khi thu hoạch khoảng 40-45 ngày. Trước khi thu hoạch rau từ 3-4 ngày cần thay toàn bộ dung dịch trong xô bằng nguồn nước sạch. Trong khoảng thời gian này, lượng đạm ni-tơ-rát rong rau sẽ bị phân giải hoàn toàn, nên rau sẽ rất sạch.

Anh Quy cho biết, mô hình vườn treo rau sạch này có nhiều ưu điểm như: Rau cho năng suất cao hơn canh tác thông thường; đạt tiêu chuẩn rau sạch; không tốn công lao động; có thể trồng được ở nhiều nơi, nhất là những không gian nhỏ hẹp như ban công, sân thượng. Đặc biệt, chi phí bỏ ra cho mô hình này rất thấp, chỉ cần tốn 336.000 đồng để sản xuất một bộ dụng cụ vườn treo trồng được 180 cây rau.

Mô hình vườn treo rau sạch thông minh của anh Quy đã nhận được nhiều giải thưởng trong và ngoài nước, trong đó có giải Nhất cuộc thi Ý tưởng về biến đổi khí hậu và phát triển bền vững (E-Idea 2011) do Hội đồng Anh tổ chức; giải Nhất cuộc thi Sản phẩm khoa học sáng tạo của Cục Phát triển thị trường khoa học- công nghệ (Bộ Khoa học- Công nghệ)…