Theo chân cán bộ văn hóa xã, chúng tôi đến điểm cấp nước sạch tự chảy thôn Tân Tiến, xã Lương Thiện. Công trình được đưa vào sử dụng chưa đầy một năm đã hư hỏng nặng, phần bể nước đã bị bong tróc, những đoạn ống bị lồi lên khỏi mặt đất, các khớp nối bị hở, nước rò ra ngoài. Anh Triệu Văn Minh, thôn Tân Tiến, cho biết: "Nhà tôi may mắn gần ngay bể chứa nước sạch nên cũng có nước sạch để sử dụng, còn các hộ khác ở xa không có nước, ống dẫn bị hỏng nhiều chỗ. Cả thôn bây giờ chỉ có mấy hộ ở sát công trình là được sử dụng được nguồn nước này thôi!".
Còn gia đình ông Lý Văn Hạnh, thôn Tân Tiến nằm không xa công trình nước sạch nhưng cũng không được hưởng lợi từ công trình nước sạch. Gia đình có 4 khẩu vì không có đủ nước sạch, nên phải tự mua ống nước về đấu nối với nguồn nước từ trên núi mới có nước sử dụng, nhà xa thì mất 4-5 triệu đồng, nhà gần thì mất 2-3 triệu đồng. Theo ông Hạnh, nguyên nhân làm công trình không hoạt động được, là do hệ thống đường ống được chôn quá nông có chỗ nổi hẳn lên mặt đất nên khi trâu bò, ôtô đi qua làm đường ống bị hỏng. Mặt khác do các khớp nối giữa các đoạn ống không đảm bảo, chỉ cần có sự rung lắc nhỏ là nước rỉ ra ngoài.
Rời điểm cấp nước sạch tại thôn Tân Tiến, chúng tôi đến 2 trạm bơm thôn Phục Hưng, Khuôn Mản, đều nằm trong tổ hợp 3 công trình cấp nước sạch tập trung xã Lương Thiện có giá trị hơn 6 tỷ nhưng hiện nay vẫn không hoạt động được. Trạm bơm thôn Phục Hưng ngay sát đường liên thôn, nhưng theo cán bộ xã Lương Thiện thì từ khi được đưa vào sử dụng đến nay trạm bơm này vẫn chưa có nước, nguyên nhân là do hệ thống đường ống từ bể lắng đến các hộ dân đã hỏng.
Anh Nông Văn Tiền, thôn Phục Hưng, xã Lương Thiện cho biết: Trước đây khi công trình được khởi công bà con rất hi vọng sẽ có nguồn nước sạch để sử dụng, nhiều gia đình đã xây bể chứa nước, nhưng khi công trình được bàn giao lại không sử dụng được nên đành bỏ hoang. Bà con bây giờ phải dùng nước từ giếng để ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Anh Tiền cũng cho biết thêm, lúc chạy thử có nước bà con dùng được mấy ngày, nhưng sau khi chốt số công tơ nước thì chẳng có nước nữa, từ đó đến nay cũng không thấy sửa chữa.
Công trình cấp nước sạch tập trung xã Lương Thiện do Ban Quản lý dự án vùng căn cứ cách mạng Tuyên Quang làm chủ đầu tư, với tổng số vốn hơn 6 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Công trình có 3 hạng mục gồm 2 công trình cấp nước sinh hoạt từ giếng khoan tại thôn Phục Hưng, thôn Khuôn Mản và công trình nước sinh hoạt tự chảy tại thôn Tân Tiến. Công trình do Công ty Cổ phần Thuận Đức và Công ty TNHH xây lắp Sơn Hà thi công, theo thiết kế khi hoàn thành công trình sẽ cung cấp nguồn nước sạch cho gần 400 hộ dân của 3 thôn Tân Tiến, Khuôn Mản, Phục Hưng của xã Lương Thiện.
Ông Vương Ngọc Vản, Phó Chủ tịch UBND xã Lương Thiện cho biết: Đây là công trình được tiến hành xây dựng theo hình thức "chìa khóa trao tay". Tháng 6/2012, UBND xã nhận bàn giao công trình, nhưng ngay sau khi bàn giao công trình đã không phát huy tác dụng. Trước đó, để công trình không bị hư hỏng và xuống cấp nặng hơn, UBND xã cũng đã bàn giao công trình nước sạch cho HTX nông lâm nghiệp Lương Thiện quản lý. Do HTX không có kinh phí nên cũng không có điều kiện sửa chữa. Chính quyền xã Lương Thiện đã kiến nghị cơ quan chức năng đề nghị sửa chữa lại công trình, vừa qua đã có đoàn cán bộ gồm chủ đầu tư và đơn vị thi công đến khảo sát, đo đạc và hứa sẽ sửa chữa công trình này trong thời gian tới.
Nguyễn Văn Tý