Xây dựng Luật PPP chặt chẽ, đồng bộ với hệ thống pháp luật
- Cập nhật: Thứ ba, 24/3/2020 | 3:29:50 Chiều
PPP là một hình thức đầu tư theo hình thức đối tác công - tư quan trọng, cần khuyến khích phát triển nên việc tiến tới ban hành Luật PPP là cần thiết. Tuy nhiên, Chuyên gia kinh tế - Tiến sĩ Vũ Đình Ánh cho rằng, Luật PPP cũng chỉ là một luật trong hệ thống và xây dựng đồng bộ với các luật khác có liên quan khác như Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đất đai, Luật Doanh nghiệp...
Các dự án PPP thực hiện tại Việt Nam trong một thập kỷ lại đây (chủ yếu là hình thức BOT và BT), đã huy động được hàng trăm ngàn tỷ đồng xây dựng hạ tầng giao thông quan trọng và hiện đại, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, theo ông Vũ Đình Ánh, đầu tư PPP đã và đang bộc lộ những bất cập, hạn chế và sai phạm nghiêm trọng, nhất là làm thất thoát tài sản nhà nước, giá trị dự án vượt xa so với thực tế, xung đột giữa chủ đầu tư khai thác dự án với người sử dụng, thiếu công khai minh bạch… Để quản lý PPP hiệu quả, việc cơ quan chức năng của Chính phủ đang xây dựng Dự thảo Luật Đầu tư PPP (Luật PPP) để trình Quốc hội tiến tới ban hành là cần thiết, cấp bách để tạo lập một khuôn khổ pháp lý nhằm điều chỉnh hành vi của tất cả các bên có liên quan đến PPP, phát triển lành mạnh PPP, ngăn chặn và xử lý hiệu quả những sai phạm phát sinh.
Nhiều dự án hạ tầng giao thông đã đầu tư theo hình thức PPP
Thứ hai, nên bỏ quy định hiện hành về qui mô tối thiểu dự án áp dụng hình thức PPP. Lý do, trong bối cảnh kinh tế - tài chính những năm tới, PPP sẽ là hình thức đầu tư chủ yếu tạo dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội. Nếu vẫn duy trì quy định quy mô tối thiểu dự án PPP, sẽ tước bỏ cơ hội đầu tư đối với nhiều dự án dù quy mô nhỏ nhưng vẫn hấp dẫn các nhà đầu tư và có ý nghĩa kinh tế - xã hội không hề nhỏ, vừa tạo kẽ hở cho việc vận dụng Luật PPP khi xác định giá trị dự án ban đầu thường không chuẩn xác, thậm chí chia nhỏ các dự án hoặc gộp dự án để không, hoặc đưa vào thực hiện PPP vì mục đích tư lợi. Hơn nữa, căn cứ để xác định mức quy mô dự án PPP tối thiểu còn nặng về cảm tính, trong khi quy định của Luật PPP đòi hỏi cần khoa học và hướng tới tương lai.
Thứ ba, nguyên tắc áp dụng hợp đồng hiện vẫn có sự lẫn lộn giữa nguyên tắc chung của hợp đồng PPP với nguyên tắc hợp đồng BOT dự án giao thông đường bộ. Nếu chỉ áp dụng PPP đối với dự án có thu phí khi người dân "có hơn một sự lựa chọn sử dụng dịch vụ” sẽ một mặt thu hẹp phạm vi thực hiện PPP, đặc biệt là đối với các dự án cải tạo nâng cấp đòi hỏi nguồn vốn lớn vượt khả năng của đầu tư trực tiếp từ Nhà nước, mặt khác dễ dàng diễn giải nội hàm "có hơn một sự lựa chọn” theo nhiều cách khác nhau, vừa có thể xảy ra lạm dụng, vừa có thể tạo ra xung đột lợi ích giữa các bên có liên quan.
Thứ năm, nguồn vốn của nhà nước trong dự án PPP không nên được bố trí thông qua thành lập Quỹ phát triển các dự án PPP, hoặc hình thành dòng ngân sách riêng trong kế hoạch đầu tư công thay thế bố trí trong nguồn vốn đầu tư công trung hạn và hàng năm, do có thể phá vỡ các nguyên tắc quản lý tài chính ngân sách nói chung, quản lý vốn đầu tư công nói riêng. Nếu thành lập Quỹ sẽ phát sinh thêm một quỹ tài chính nhà nước ngoài NSNN khiến cho nguồn lực tài chính nhà nước bị phân tán, trong khi thể chế quản lý các quỹ tài chính nhà nước ngoài NSNN hiện nay còn nhiều bất cập. Xét đến cùng, PPP chỉ là một hình thức đầu tư công, cho dù tới đây có thể là một trong những hình thức quan trọng nhất, thì vẫn phải tuân thủ các quy định về đầu tư công, phần vốn Nhà nước trong dự án PPP được bố trí trong phần NSNN dành cho đầu tư công trung hạn và hàng năm là hợp lý mà không cần có dòng ngân sách riêng. Bên cạnh đó, quyết toán công trình dự án PPP như quy định tại Nghị định 63/2018 và Thông tư 88/2018/TTBTC cũng như thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tương tự như các dự án đầu tư công là phù hợp và nên tiếp thu đưa vào Luật PPP. Không thể dựa trên sự chủ động và củng cố sự yên tâm của nhà đầu tư để phá vỡ các nguyên tắc nền tảng, tạo môi trường cho sự tuỳ tiện và lãng phí.
Các tin khác
Chiều 19/4, HĐND TP.Hội An (khóa XII) tổ chức Kỳ họp thứ 11 nhằm điều chỉnh, bổ sung kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025, kế hoạch năm 2024 và điều chỉnh một số nội dung của dự án thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm.
Trong giai đoạn 2024-2026, Bộ Tài nguyên và Môi trường dự kiến sẽ ban hành nhiều Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường đối với khí thải phương tiện ô tô; Quy chuẩn về tiếng ồn...
Trong bối cảnh tình hình môi trường đang ngày càng trở nên căng thẳng, Bộ Y tế đưa ra đề nghị cấp bách cho các tỉnh, thành phố tăng cường quản lý chất thải y tế tại cơ sở y tế.
Trong bối cảnh tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) gây ra đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đang tiếp tục hoàn thiện và sẽ ban hành bộ định mức kinh tế, kỹ thuật về công tác thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH. Đây được coi là cơ sở quan trọng giúp các địa phương quản lý chất thải một cách hiệu quả và bền vững.