Bất cập trong xử lý rác thải điện tử

  • Cập nhật: Thứ năm, 22/4/2021 | 9:17:26 Sáng

Những chiếc máy tính, ti vi cũ, các loại đồ chơi điện tử, vi mạch điện tử, thiết bị điện… nếu không được xử lý triệt để dễ tiềm ẩn nguy cơ độc hại, gây ảnh hưởng sức khỏe con người.


Lâu nay các loại rác thải điện tử như máy tính, ti vi hỏng, vi mạch điện tử, thiết bị điện, dây điện…không sử dụng, hư hỏng người dân thường thải loại, được các cơ sở tái chế, phế liệu, chợ đồ cũ thu mua. Sau khi lấy những linh kiện điện tử cần thiết, loại rác thải này được đóng bao bì, tập kết đưa đi nơi khác xử lý. Đáng nói, do không được xử lý theo quy trình, kỹ thuật nào, lượng rác thải điện tử này vô tình gây nguy hại cho môi trường.
Hiện nay, không khó khi bắt gặp các bãi phế liệu nằm nhếch nhác, bừa bãi ngay giữa khu dân cư, cạnh các quán ăn, nhà hàng... Thậm chí, để tiện đường làm ăn, các chủ cơ sở còn ngang nhiên tận dụng vỉa hè, lòng đường thành nơi tập kết phế liệu.

Công nghệ càng phát triển, lượng rác thải điện tử thải ra môi trường ngày càng nhiều

Những bãi phế liệu này là nơi tập kết của hàng trăm chiếc ti vi, máy tính cũ, đồ điện tử, tủ lạnh, nồi cơm điện... đã qua sử dụng nằm ngổn ngang, qua mưa nắng có thể làm phóng thích các hạt kim loại gây hại cho môi trường, ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Tại cơ sở thu mua phế liệu của gia đình anh Nguyễn Viết Thành ở thôn 5, xã Thiệu Vận (Thiệu Hóa), theo quan sát, do diện tích xưởng phế liệu chật hẹp, gia đình đã tận dụng diện tích dọc hai bên tuyến đường liên xã để tập kết. Nguồn phế liệu được thu gom từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó các đồ điện tử cũ, hỏng được cơ sở thu gom về rồi nhập ra các tỉnh tái chế với đủ chủng loại như vỏ ti vi, đầu đĩa, máy tính cũ, dây cáp, vi mạch điện tử…

Nơi chứa tivi hỏng tại cơ sở thu mua phế liệu của gia đình anh Nguyễn Viết Thành, thôn 5, xã Thiệu Vận, huyện Thiệu Hóa
Theo chỉ dẫn của người dân, chúng tôi tìm về cơ sở thu mua phế liệu của gia đình chị Phạm Thị Năng (thôn 1, xã Đông Hoàng, huyện Đông Sơn). Trong khuôn viên rộng chưa đầy 300 m2, rác thải từ những chiếc tivi, máy tinh, đồ điện, linh kiện điện tử… không được che chắn, nằm ngổn ngang, chiếm cả hành lang đường đi trong thôn. Mùa mưa, nước thải rỉ từ đống rác thải điện tử chảy xuống ao, ruộng.

Người dân hiện vẫn chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về xử lý rác thải điện tử đúng cách
Chủ một cơ sở thu mua phế liệu tại TP. Thanh Hóa cho biết, ngoài các phế liệu như giấy, nhôm, sắt, cơ sở còn thu mua các đồ gia dụng điện tử, tivi, đầu máy, máy in… hư hỏng về cho công nhân bóc tách phân loại, đồ nhựa thải đắp thành đống hoặc đóng bao, một vài tuần có xe từ Hưng Yên vào bốc đem đi.
Thực tế, quản lý rác thải điện tử hiện còn bỏ ngỏ bởi nhiều địa phương chưa có phương án xử lý triệt để, phần lớn được các cơ sở thu mua phế liệu thu gom về tập kết, chờ xử lý. Trong khi, việc xử lý nguồn rác thải này tại các hộ gia đình gặp nhiều khó khăn, vì số lượng thu gom không đáng kể, đa phần người dân thường gom, bán cho người thu mua ve chai.
Hiện nay, việc thu gom, phân loại rác thải điện tử còn nhiều bất cập, đặc biệt là nguồn rác thải phát sinh từ các hộ gia đình
Trên địa bàn huyện Hoằng Hóa hiện có 57 cơ sở thu mua phế liệu, thời gian qua địa phương đã xây dựng kế hoạch thu gom, vận chuyển chất thải nguy hại (trong đó có rác thải điện tử). Theo đó, chủ cơ sở sản xuất phát sinh chất thải nguy hại đã thực hiện thu gom, xử lý. Tuy vậy, công tác quản lý chất thải nguy hại đối với cơ sở có lượng thải phát sinh dưới 600kg/năm còn nhiều bất cập, lúng túng.
Ông Nguyễn Văn Tiệm, Trưởng phòng TN&MT huyện Hoằng Hóa cho biết chủ các cơ sở còn xem nhẹ, chưa ý thức được nguy hại của loại rác thải này trong tương lai. Trong khi, cả tỉnh hiện chỉ có 2 đơn vị được Bộ TN&MT cấp phép về thu gom, xử lý chất thải nguy hại tại Bỉm Sơn, Nghi Sơn. Do đó, việc thu gom, xử lý rác thải này trên địa bàn là rất khó.

Lượng rác thải này nếu không được xử lý triệt để tiềm ẩn nguy ô nhiễm môi trường, gây hại sức khỏe người dân
"Đối với thu gom, lưu giữ, vận chuyển, xử lý nguồn thải chất thải nguy hại của các cơ sở sản xuất, kinh doanh có khối lượng phát sinh dưới 600 kg/năm, chủ nguồn thải có trách nhiệm phân loại, bố trí khu vực lưu chứa tạm thời đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, môi trường. Đồng thời, chủ động hợp đồng với đơn vị có chức năng thu gom, xử lý", ông Tiệm cho biết thêm.

Trung Lê/ Báo Thanh Hoá

  •  
Các tin khác

Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2020 có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2022, quy định việc phân loại rác thải rắn sinh hoạt từ nguồn cùng phương pháp thu phí xử lý rác thải mới dựa trên khối lượng hoặc thể tích. Điều này được kỳ vọng sẽ tạo nên cơ chế để rác trở thành một nguồn tài nguyên phục vụ phát triển kinh tế, đồng thời giảm áp lực lên quy trình xử lý chất thải rắn sinh hoạt hiện nay.

Phân loại rác tại nguồn vừa tiết kiệm chi phí xử lý rác thải, tiết kiệm diện tích đất chôn lấp, vừa hạn chế ô nhiễm nguồn nước ngầm, không khí, từ đó, giảm tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân khiến cho việc phân loại rác tại nguồn chưa đạt mục đích đề ra như phương tiện vận chuyển, nhà máy và nguồn lực để thu gom, xử lý chất thải phân loại.

Trong thời gian qua các tỉnh, thành phố đã có nhiều mô hình, chương trình, dự án phân loại rác tại nguồn mang lại hiệu quả thiết thực: giảm lượng rác thải chôn lấp; tăng lượng rác thải tái chế; tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động. Đây là hướng đi tất yếu trong nền kinh tế tuần hoàn. Tuy vậy, nhìn từ góc độ vĩ mô việc phân loại rác tại nguồn còn nhỏ lẻ manh mún, mỗi địa phương một cách, thiếu sự chỉ đạo tập trung, thống nhất.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã ký ban hành Công điện số 03/CĐ-CT về việc tăng cường bảo đảm vệ sinh môi trường trong công tác thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn thành phố.